Theo BHXH TPHCM, năm 2022 có nhiều sự thay đổi trong chính sách BHXH, BHYT như: Về tuổi nghỉ hưu tăng theo lộ trình và tăng so với năm 2022. Thực hiện quy định tại Điều 169, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường như sau độ tuổi nghỉ hưu của người lao động tăng theo lộ trình cụ thể:    

“ Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.” Theo đó, năm 2022 tuổi nghỉ hưu của lao động nam là 60 tuổi 6 tháng (tăng 3 tháng so với năm 2021) và lao động nữ là 55 tuổi 8 tháng (tăng 4 tháng so với năm 2021.

Về thay đổi cách tính lương hưu của lao động

Căn cứ Luật BHXH năm 2014, lương hưu của người lao động được tính như sau:

Lương hưu = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Trong đó, tỷ lệ lương hưu được tính dựa trên số năm tham gia Bảo hiểm xã hội của người lao động. Đối với lao động nữ cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2022 không đổi so với năm 2021. Tuy nhiên, cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam thay đổi vào năm 2022, ảnh hưởng đến mức lương hưu. Cụ thể như sau: Năm 2021, chỉ cần đóng 19 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức tối đa không quá 75%. Năm 2022, phải đóng đủ 20 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu mới là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức tối đa không quá 75%. Như vậy, với cùng mức đóng BHXH là 20 năm thì lao động nam nghỉ hưu năm 2021 được tính tỷ lệ hưởng lương hưu là 47%, trong khi nghỉ hưu năm 2022 lao động nam chỉ được tính hưởng 45%. 

Về Điều kiện nhận BHXH một lần đối với NLĐ  nước ngoài

Từ 1/1/2022 do được hưởng chế độ trí theo quy định tại Khoản 2, Điều 17, Nghị định 143/2018/NĐ-CP mà người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam được hưởng chế độ BHXH một lần theo quy định tại Khoản 6, Điều 9, Nghị định 143/2018/NĐ-CP. Cụ thể, người lao động nước ngoài tham gia BHXH sẽ được lấy BHXH 1 lần khi có yêu cầu nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; Đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam; Bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.

Chính sách trên tạo thuận lợi rất nhiều cho người lao động nước ngoài tại VIệt Nam. Trường hợp nếu sau khi chấm dứt hợp đồng lao động mà có nhu cầu rút BHXH 1 lần và về nước, người lao động nước ngoài có thể làm hồ sơ đề nghị hưởng theo quy định. Có thể thấy người lao động nước ngoài tại Việt Nam vào năm 2022 đã gần như có đầy đủ các quyền lợi khi tham gia BHXH giống như người lao động Việt Nam. Điều này cho thấy Chính Phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm và ngày càng dành nhiều ưu đãi cho người nước ngoài hơn.

Bảo hiểm Xã hội TPHCM phối hợp với các Sở ngành của TP tổ chức đối thoại với doanh nghiệp về chính sách BHXH, BHYT

NLĐ có được tham gia BHXH ở 2 công ty khác nhau

Theo BHXH Thành phố, căn cứ Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm, Luật ATVSLĐ và các văn bản hướng dẫn dưới Luật quy định người lao động đồng thời có từ 02 HĐLĐ trở lên với nhiều đơn vị khác nhau thì đóng BHXH, BHYT, BHTN theo HĐLĐ giao kết đầu tiên, đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN) theo từng HĐLĐ. Như vậy, Người lao động khi giao kết 02 HĐLĐ trở lên thì đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN theo hợp đồng đầu tiên, những nơi còn lại người lao động phải chủ động thông báo cho đơn vị được biết để thực hiện lập hồ sơ đóng BHTNLĐ-BNN theo đúng quy định trên.

 Về tham gia BHXH tự nguyện: Theo quy định của Luật BHXH, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Do đó, người lao động không được tham BHXH tự nguyện khi đang thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc.

Về giải quyết chế độ đối với người lao động làm việc từ 2 HĐLĐ trở lên. Chế độ BHXH: chỉ giải quyết theo số sổ tham gia BHXH đầu tiên (Theo quy định thì không có việc đóng trùng thời gian tham gia BHXH). Chế độ TNLĐ-BNN: được tính trên cơ sở tổng các mức tiền lương làm căn cứ đóng vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp của tất cả các hợp đồng lao động tại thời Điểm xảy ra tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, nhưng không quá mức tối đa theo quy định của pháp luật bảo hiểm xã hội.

BHYT mang nhiều lợi ích cho bệnh nhân nghèo

Tuyền truyền về chính sách BHYT hộ gia đình trên địa TPHCM

Tại hội nghị tập huấn về chính sách BHXH, BHYT vào ngày 1-6 vừa qua, các số liệu của BHXH cho thấy tỷ lệ chi phí người bệnh phải tự trả từ tiền túi còn cao, 45-50%, và người bệnh BHYT phải chi trả chi phí chênh lệch giá dịch vụ y tế rất khác nhau khi đi khám chữa bệnh. Liệu những bất cập và hạn chế này có được giải quyết trong thời gian sắp tới, và mục tiêu cụ thể để rút ngắn tỷ lệ trên là như thế nào?

Theo BHXH TPHCM, hiện nay BHXH thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT theo quy định của Luật BHYT, Nghị định 146/NĐ-CP và các thông tư hướng dẫn, quyền lợi KCB BHYT của người bệnh được đảm bảo đúng, đủ theo quy định của Luật BHYT. Tuy nhiên,  trong giai đoạn hiện nay các cơ sở KCB đa số thực hiện tự chủ tài chính, hầu hết đều có khu khám chữa bệnh dịch vụ theo yêu cầu của người bệnh (phòng dịch vụ, phẫu thuật dịch vụ theo yêu cầu, chế độ chăm sóc, dinh dưỡng …), vì vậy bệnh nhân BHYT khi vào viện có yêu cầu dịch vụ thì được thanh toán các chi phí trong phạm vi quyền lợi với mức giá quy định của nhà nước, phần đồng chi trả theo luật và chênh lệch dịch vụ người bệnh tự trả. Dự kiến trong thời gian tới Luật BHYT có sửa đổi trong đó có phần tham gia BHYT bổ sung ngoài bảo hiểm nền thì phần chênh lệch sẽ thu hẹp. 

Tại hội nghị nhiều doanh nghiệp cũng đặt ra nhiều câu hỏi liên quan đến tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị vật tư y tế trong khám chữa bệnh BHYT đã diễn ra thường xuyên và kéo dài. Đồng thời cũng đề nghị ngành BHXH nêu lên các giải pháp để giải quyết và cam kết giải quyết rốt ráo để người bệnh BHYT không bị ảnh hưởng đến quá trình điều trị, đặc bệnh là các bệnh nhân?

Theo BHXH Thành phố cho biết, tình trạng thiếu thuốc cục bộ trên địa bàn thành phố trong thời gian vừa qua đã ảnh hưởng đến quyền lợi người bệnh nói chung, người bệnh BHYT nói riêng. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế đã và đang được ngành y tế nỗ lực khắc phục.

Ngay từ khi có một số thông tin ban đầu về tình trạng thiếu thuốc, BHXH Thành phố đã có các văn bản gửi SYT và các cơ sở KCB yêu cầu có các biện pháp tích cực để cung ứng đầy đủ thuốc, vật tư y tế cho bệnh nhân KCB BHYT trong phạm vi quyền lợi theo quy định. Theo đó, Bảo hiểm Xã hội Thành phố đã yêu cầu các cơ sở KCB phải dự trù số lượng thuốc, vật tư y tế hợp lý, đảm bảo cung ứng đầy đủ cho người bệnh cho đến khi có kết quả thầu mới. Đồng thời, hướng dẫn cơ sở KCB sử dụng thuốc thay thế hoặc liên hệ với đơn vị còn thuốc, chuyển bệnh nhân đến điều trị để đảm bảo quyền lợi của bệnh nhân BHYT.

BHXH Thành phố và Sở Y tế  đã báo cáo phối hợp BHXH Việt Nam và Bộ Y tế kiến nghị các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu một số thuốc hiếm do không được nhập khẩu vào Việt Nam, các thuốc không có nhà thầu cung cấp.

    Vương Linh