Theo báo cáo kết quả của Bảo hiểm xã hội tỉnh Vĩnh Long, kết quả sau gần 02 năm thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về phát triển người tham gia BHXH tự nguyện của BHXH Việt Nam cho thấy, tính đến hết ngày 31/12/2019, số người tham gia BHXH đạt 18,1% lực lượng lao động so với chỉ tiêu Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh đề ra là 23% năm 2019. Trong đó, BHXH bắt buộc là 17,5% lực lượng lao động, so với Nghị quyết chỉ tiêu của Tỉnh là 22,4% năm 2019; BHXH tự nguyện đạt 0,7% lực lượng lao động, đạt so với chỉ tiêu Nghị quyết của Tỉnh là 0,6% năm 2019 và BHTN đạt 15,6% lực lượng lao động, so với chỉ tiêu Nghị quyết là 20% năm 2019. Riêng 6 tháng đầu năm 2020, số người tham gia BHYT đạt 87,7% dân số; số thu BHXH, BHYT, BHTN là 1.130 tỷ đồng, đạt 47% kế hoạch BHXH Việt Nam giao; số người tham gia BHXH tự nguyện có bước tăng trưởng đạt  6.125 người, tăng 2.615 người so với cùng kỳ năm 2019, đạt 49,1% kế hoạch BHXH Việt Nam giao.

Báo cáo của BHXH Vĩnh Long nhấn mạnh, có được kết quả trên là nhờ  sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy và sự nỗ lực của ngành. Chính vì vậy, công tác giải BHXH, quản lý chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH cho người lao động hàng tháng đã được giải quyết kịp thời, đầy đủ, chính xác. Ngoài ra, BHXH còn triển khai đầy đủ các hình thức chi trả theo quy định như: Chi trả qua tài khoản cá nhân, trực tiếp, chi trả thông qua người sử dụng lao động, qua hệ thống bưu điện nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người lao động. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh còn phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức đôn đốc, kiểm tra và thu hồi kịp thời các khoản nợ BHXH, BHYT, BHTN tại các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn. Đồng thời xây dựng và thực hiện các kế hoạch thu hồi nợ đọng và khai thác mở rộng đối tượng doanh nghiệp ngoài quốc doanh có vốn đầu tư nước ngoài.

Cùng với đó, các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể của tỉnh đã quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT của Đảng, Nhà nước đi vào cuộc sống. Ngoài ra, Ngành BHXH tỉnh Vĩnh Long còn phối hợp tốt với các Sở, ban ngành, đoàn thể và các địa phương để tổ chức tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT, BHXH tự nguyện đến với nhân dân. Cụ thể, trong thời qua, BHXH tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo của Tỉnh ủy, Huyện ủy, Thị ủy, Thành ủy, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tổ chức nhiều Hội nghị, hội thảo về chính sách BHXH, BHYT, BHTN; Phối hợp với Ban Biên tập  Biên tập cuốn Thông tin tư tưởng Ban Tuyên giáo tỉnh đăng tải về nội dung tình hình thực hiện BHXH, BHYT năm 2018 và kế hoạch năm 2019 trên các số Bản tin Ban tuyên giáo tỉnh. BHXH tỉnh còn phối hợp Sở LĐ -TBXH tỉnh Vĩnh Long tổ chức 02 cuộc tuyên tuyền về Luật BHXH với 170 cán bộ của các Sở, ban ngành và cộng tác viên tuyên truyền cơ sở tham gia; Phối hợp với Công đoàn các Khu công nghiệp tổ chức đối thoại trực tiếp  về chính sách BHXH, BHYT với gần 250 người lao động, chủ sử dụng lao động của Công ty Tỷ Xuân tham gia. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cũng phối hợp với Hội Nông dân tỉnh, Bưu điện tỉnh, Sở Kế hoạch đầu tư, Cục thuế tổ chức tuyên truyền các chính sách, chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho hàng ngàn lượt người lao động và cán bộ làm công tác về chính sách BHXH trên địa bàn tỉnh.

Điểm nổi bật trong thời gian qua,  BHXH tỉnh đã phối hợp tốt với các cơ quan Báo chí, phát thanh truyền hình của địa phương và trung ương tổ chức tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Ngoài ra, trong năm qua, BHXH tỉnh còn tổ chức in và nhận cấp phát trên 40.415 ấn phẩm tuyên truyền trực quan ( bano, áp ích, tờ rơi..) về những điều cần biết về BHXH tự nguyện, BHYT hộ ga đình, BHYT học sinh, sinh viên…

BHXH tỉnh Vĩnh Long thường xuyên tổ chức nhiều cuộc họp bàn giải pháp thu hồi nợ đọng BHXH tại các đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn

Công tác tổ chức triển khai tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW tại BHXH huyện/thị trên địa bàn cũng đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Theo đó, trong năm qua, BHXH cấp huyện đã tổ chức các cuộc tuyên truyền theo tinh thần Nghị quyết số 28 được 1.530 cuộc với 55.806 lượt người tham dự. Ngoài ra, BHXH cấp huyện còn lồng ghép tuyên truyền các nội dung của nghị quyết vào các cuộc họp, hội nghị, giao ban với các liên ngành trong tỉnh. Đồng thời, phối hợp với Đài truyên thanh cấp huyện, thị, thành phố thực hiện phát 767 lượt tin, bài, trả lời bạn nghe đài; tiếp âm tại các xã, khóm, ấp về chế độ, chính sách BHXH, BHYT và BHTN trong chuyên mục Chính sách - Pháp luật. Riêng 6 tháng đầu năm 2020, do tình hình dịch bệnh Covid – 19 gặp nhiều khó khăn, song BHXH tỉnh vẫn nổ lực phấn đấu thực hiện tuyên truyền bằng nhiều hình thức trên nền tảng công nghệ hiện đại như: zalo, facebook, videoclip, livestream trực tiếp,…nhằm truyền tải những thông điệp và nội dung về chính sách BHXH tự nguyện để người dân được tiếp nhận thuận lợi hơn cho việc trao đổi, đặt câu hỏi và trả lời những vướng mắc trong quá trình thực hiện. Kết quả trang 6 tháng đầu năm 2020, BHXH tỉnh đã đăng nhiều tin, bài trên Báo Vĩnh Long, trên Đài phát thanh địa phương; cấp phát 11.838 tờ rời “BHXH Việt Nam 25 năm vững trụ cột an sinh”, 268.500 tờ gấp tuyên truyền “Lợi ích khi tham gia BHYT” và “Lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện” cho BHXH huyện, thị xã; treo bangrol trên các tuyến đường chính, phát USB tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện cho các đơn vị liên quan tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân phát huy hiệu quả tích cực.

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo của BHXH Vĩnh Long  cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Theo đó, hiện nay công tác tác phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gặp nhiều khó khăn, nguyên nhân ở khối các cơ quan nhà nước đang thực hiện tinh giảm biên chế, còn ở khối các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn nên thu hẹp sản xuất kinh doanh, đầu tư các trang thiết bị hiện đại dẫn đến cắt giảm nhân công lao động.

Cùng với đó, trong thời gian qua đối tượng tham gia BHXH tự nguyện tuy có tăng cao nhưng chưa xứng với tiềm năng phát triển của địa phương. Đồng thời, từ ngày 01/01/2018, đối tượn này được nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng, tuy nhiên số người tham gia tính đến 10/2019 chỉ có 3.550 người ( chiếm khoảng 0,68% lực lượng lao động), vẫn còn một lực lượng lao động thuộc khu vực phi chính thức, đặc biệt là ở loại hình hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, các hộ sản xuất kinh doanh nhỏ, lẻ, các tiểu thương đối với mùa vụ, chưa ký HĐLĐ,  hưởng tiền lương theo năng suất lao động, thu nhập theo giờ khoản giờ, công nên vẫn chưa tiếp cận được chính sách BHXH tự nguyện.

Ngoài ra, một số người chuyển từ đối tượng BHXH tự nguyên sang BHXH bắt buộc nên số đối tượng BHXH tự nguyện có giảm. Mặt khác, loại hình BHXH tự nguyện chưa thực sự thu hút người tham gia, vì chỉ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất, trong khi đó nguyện vọng của người tham gia mong muốn bổ sung thêm quyền lợi về chế độ ốm đau, thai sản và bệnh nghề nghiệp. Tình trang nợ đọng BHXH vẫn còn cao tại các đơn vị, doanh nghiệp làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Nguyên nhân của việc nợ BHXH là do doanh nghiệp chậm nộp, thay đổi mức lương nhưng doanh nghiệp chưa điều chỉnh nên dẫn đến phát sinh nợ; số doanh nghiệp chưa đi vào hoạt động, doanh nghiệp ngừng hoạt động, phá sản, doanh nghiệp là đơn vị phụ thuộc công ty mẹ đã đăng ký tham gia BHXH ở các tỉnh khác…

Cùng với đó, trong tổ chức thực hiện, sự quan tâm vào cuộc của một số chính quyền các cấp, các ngành chưa thực quyết liệt. Thu nhập của nhiều người dân, người lao động khu vực phi chính thức còn thấp, bấp bênh; bên cạnh đó vẫn còn nhiều người dân chưa thay đổi nhận thức đóng góp, tích lũy chăm lo cho cuộc sống lâu dài, nên còn thiếu quan tâm, chưa tích cực tham gia BHXH tự nguyện.

Để tiếp tục mở rộng phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHXH Vĩnh Long  đề ra các giải pháp trọng tâm. Cụ thể, BHXH tỉnh tiếp tục tăng cường phối hợp với các sở, ngành, các cơ quan truyền thông, cơ quan thông tấn, báo chí, cấp ủy, chính quyền các cấp đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền với nhiều hình thức đa dạng, phong phú; trong đó tập trung tuyên truyền, vận động trực tiếp đến người dân nhằm nâng cao nhận thức về sự cần thiết, vị trí, vai trò, ý nghĩa, quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHXH để họ tích cực, tự giác tham gia. Đồng thời, đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền giúp nhân dân và người lao động nâng cao nhận thức về chính sách BHXH; tâp trung tuyên truyền đối thoại trức tiếp, giải đáp thắc mắc của người tham gia thông qua các cuộc đối thoại; đẩy mạnh đối tượng tham gia BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện; đẩy nhanh BHXH, BHYT toàn dân.

BHXH tỉnh tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu, thu nợ BHXH, BHYT và BHTN; Tăng cường công tác kiểm tra việc chấp hành tham gia BHXH đối với người lao động, đồng thời kết hợp với công tác tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp ngoài nhà nước chấp hành nghiêm các chính sách pháp luật về BHXH. Kiểm tra và xử lý nghiêm các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm pháp luật BHXH. BHXH tỉnh đề ra chỉ tiêu phát triển đối tượng theo nhóm để các BHXH huyện, thị xã thực hiện; mở rộng đại lý thu mạnh về chất lượng và số lượng, kịp thời thông tin về thay đổi các chế độ, chính sách BHXH, BHYT đến người tham gia.

Tặng Bằng khen của BHXH Việt Nam cho tập thẻ, cá nhân BHXH tỉnh Vĩnh Long có thành tích xuất sắc trong năm 2019

Tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong việc thực hiện công tác phát triển đối tượng BHXH của cơ quan BHXH thông qua việc tăng cường phối hợp chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, hỗ trợ nghiệp vụ, cải cách thủ tục hành chính; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, quản lý; và thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ đối với tổ chức, bộ máy làm công tác thu, đại lý thu chấn chỉnh kịp thời sai phạm, nhũng nhiễu làm hạn chế kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác phát triển đối tượng.

BHXH tỉnh Vĩnh Long tiếp tục đề xuất, kiến nghị hoàn thiện hệ thống pháp luật về BHXH để thể chế hóa các nhiệm vụ và giải pháp theo Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ nhằm đạt được các mục tiêu và phù hợp với nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương, Nghị quyết số 125/NQ-CP của Chính phủ. Trong đó đề xuất, kiến nghị: sửa đổi quy định về điều kiện, về thời gian đóng BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu, kết hợp với điều chỉnh cách tính hưởng lương hưu; Quy định điều chỉnh tăng và linh hoạt hơn về sự hỗ trợ của Nhà nước cho người tham gia BHXH tự nguyện nhất là đối tượng người nông dân, người lao động phi chính thức không thuộc người thuộc hộ nghèo, cận nghèo để tăng mức độ hấp dẫn, khuyến khích tăng số người tham gia BHXH tự nguyện..

 Kiến nghị Trung ương sớm ban hành quy định xử lý tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN tồn đọng ( không còn khả năng trả nợ) của các doanh nghiệp không còn hoạt động, giải thể, phá sản hoặc chủ doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Bổ sung quy định tham gia BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ cho người lao động ít nhất 05 năm vào Luật đấu thầu với các công ty chuyên ngành xây dựng. Vì hiện nay, vẫn còn tình trạng nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng khi đấu thầu đến tham gia BHXH, BHYT và BHTNcho người lao động nhưng sau đó lại nợ, không đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. BHXH tỉnh kiến nghị Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Vĩnh Long đưa chỉ tiêu BHXH, BHYT vào chương trình phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Hoàng Cảnh