Tham dự buổi lễ có các đồng chí: Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ chính trị, Chủ tịch Quốc Hội; Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Đào Ngọc Dung, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội;  Trần Văn Rón, Úy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Tỉnh Vĩnh Long, lãnh đạo một số cơ quan của Quốc hội; lãnh đạo các tỉnh Vĩnh Long Bến Tre, Bạc Liêu, Hậu Giang, Sóc Trăng, lãnh đạo Quân khu 9, các vị lão lãnh thành cách mạng, lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, thân nhân các liệt sỹ trên cả nước, đại diện các tầng lớp nhân dân tỉnh Vĩnh Long...

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh: Trong những ngày tháng 7 này, các cơ quan Trung ương, chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể và nhân dân cả nước đã và đang tổ chức nhiều hoạt động thăm và tặng quà các gia đình thương binh, liệt sĩ, chúng ta thành kính và xúc động trong Lễ trao Bằng Tổ quốc ghi công với thân nhân 468 liệt sĩ. Đây là một trọng tâm hoạt động nằm trong chuỗi các hoạt động lớn trong dịp kỷ niệm 72 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ.

Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 72 năm qua, công tác chăm sóc người có công với cách mạng đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân cả nước triển khai thực hiện và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hệ thống pháp luật, chính sách về người có công từng bước được hoàn thiện; đối tượng chính sách và chế độ ưu đãi người có công với cách mạng từng bước được mở rộng, để cuộc sống của các thân nhân, gia đình thương binh, liệt sĩ, người có công với cách mạng ngày càng đầy đủ, tốt đẹp hơn. Việc xây dựng, nâng cấp, tu bổ mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ, công trình ghi công liệt sĩ được quan tâm đầu tư, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ được triển khai tích cực. 

Phong trào “Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng”, ủng hộ Quỹ đền ơn đáp nghĩa ngày càng phát triển sâu rộng, được xã hội đồng tình, hưởng ứng và tích cực tham gia; góp phần nâng cao điều kiện sinh hoạt của hàng nghìn gia đình người có công với cách mạng. Đời sống của gia đình người có công với cách mạng không ngừng được cải thiện. 

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát biểu tại lễ trao Bằng Tổ quốc ghi công cho các gia đình thân nhân liệt sĩ

Tuy vậy, một bộ phận nhỏ gia đình người có công hoàn cảnh còn khó khăn, nỗi đau chiến tranh dường như vẫn còn đó, có nhiều đồng chí thương binh hàng ngày vẫn phải đối diện với những cơn đau mỗi khi trái gió trở trời. Nhiều liệt sĩ chưa tìm được hài cốt, chưa xác định được danh tính và chưa được quy tập về yên nghỉ với đồng đội, với quê hương, đất mẹ.

Chúng ta chưa thể yên lòng khi một bộ phận người có công chưa được công nhận, chưa được hưởng chính sách ưu đãi của Nhà nước, các cơ quan chức năng mặc dù đã hết sức nỗ lực trong việc nghiên cứu, ban hành các chính sách để xác nhận người có công không còn hồ sơ, giấy tờ gốc, không còn người giao nhiệm vụ, người làm chứng... nhưng vẫn chưa thật sự mang lại kết quả đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của người có công và thân nhân. Nhiều trường hợp hy sinh đã mấy chục năm trôi qua, gia đình và người thân vẫn thầm mong, khắc khoải đợi chờ người cha, người chồng và người con của mình được vinh danh. Đây là điều trăn trở và day dứt đối với chúng ta, đặc biệt là các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương các cấp.

Xuất phát từ tình cảm, trách nhiệm, lòng biết ơn và với phương châm “không để bất cứ người có công nào không được hưởng chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước, sự chăm sóc của nhân dân”, thực hiện chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với việc giải quyết thường xuyên, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành Quyết định số 408 về quy trình giải quyết hồ sơ tồn đọng đề nghị xác nhận người có công và chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tập trung rà soát, xem xét giải quyết hồ sơ tồn đọng đề nghị xác nhận liệt sĩ, thương binh, người hưởng chính sách như thương binh ở cấp tỉnh trên cả nước.

Các đại biểu tham dự buổi lễ

Qua hơn 3 năm triển khai, cả nước đã rà soát, xem xét trên 6 ngàn hồ sơ tồn đọng, qua đó đã xác nhận hơn 2.000 liệt sĩ, trên 2.600 thương binh, những hồ sơ không đủ điều kiện cũng đã kết luận và giải thích thấu tình đạt lý cho đối tượng. Dịp kỷ niệm 27/7 năm nay đã trình Thủ tướng Chính phủ cấp bằng Tổ quốc ghi công cho 468 liệt sĩ. Việc xác nhận được tiến hành chặt chẽ, công khai, minh bạch và đảm bảo đúng quy định pháp luật.

Trong số 468 liệt sĩ được công nhận hôm nay, rất cảm động và day dứt bởi có đến 144 liệt sĩ hy sinh từ những thập niên 40, 50 của thế kỷ trước. Người hy sinh cách đây lâu nhất là cụ Nguyễn Văn Trượng, xã Trung Hiệp, huyện Vũng Liêm, tỉnh Cửu Long (nay là tỉnh Vĩnh Long) hy sinh năm 1940 trong hoàn cảnh bị địch bắt và tra tấn đến chết trong tù. Gần 20 trường hợp là đội viên du kích tham gia chống càn tại tỉnh Bắc Giang, Hải Dương sau nhiều năm thu thập thông tin, chứng cứ, đến nay mới xác nhận được. Cụ Nguyễn Hữu Phương, huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương, Trung đội trưởng dân quân kiêm địch vận, đã kiên quyết chiến đấu đến cùng và bị địch bắn tại hầm bí mật do chỉ điểm và hy sinh năm 1950. Một tấm gương cao cả khác là cụ Vũ Văn Chúc, tại huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, cụ giác ngộ cách mạng từ rất sớm, trong quá trình nuôi giấu cán bộ đã bị địch phát hiện, bắt giữ nhưng cụ vẫn kiên quyết không khai báo có hại cho cách mạng, bị địch tra tấn đến chết vào năm 1951...

Đặc biệt là gần 20 chiến sĩ dân quân nam, nữ, những tín đồ của đạo Cao Đài yêu nước đã dũng cảm hy sinh trong trận chiến đấu chống thực dân Pháp đánh vào Thánh Thất Giồng Bốm năm 1946, nay thuộc tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Cà Mau,... Và còn rất nhiều những trường hợp cảm động khác.

Thứ trưởng Lê Tấn Dũng Công bố 2 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc cấp Bằng Tổ quốc ghi công

Để có được kết quả như trên, là sự cố gắng, tập trung rất lớn của toàn thể các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương, nhất là sự hưởng ứng, tham gia ủng hộ của nhân dân, của các chứng nhân lịch sử, các đồng chí lão thành cách mạng, những người đồng chí, đồng đội của người có công với cách mạng đã hết sức nỗ lực trong việc tìm kiếm, chắt lọc chứng cứ chứng minh, có trường hợp để được công nhận, chúng ta đã phải tìm tòi, xác minh chứng cứ ở các hồ sơ lưu trữ, các quân khu và các tỉnh, huyện liên quan,... để từ đó xem xét, xác nhận đối tượng người có công với cách mạng. Những trường hợp trình Thủ tướng Chính phủ công nhận và cấp bằng Tổ quốc ghi công đều đạt sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân; các đại biểu tham dự trong tất cả các cuộc họp và công khai trên các phương tiện thông tin của địa phương và Trung ương.

Kết quả hôm nay chính là hành động thiết thực nhất, ý nghĩa nhất, bày tỏ tấm lòng thành kính, một nén tâm nhang của thế hệ đi sau, của chúng tôi - những người làm công tác thương binh liệt sĩ đối với những Anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.  Đồng thời, chúng ta cũng luôn tự nhủ rằng, những kết quả đạt được trong thời gian vừa qua trong công tác xác nhận người có công với cách mạng chỉ là bước đầu. Chúng ta vẫn phải cố gắng hơn, quyết tâm hơn và đồng lòng phối hợp hơn nữa trong các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công và gia đình người có công nói chung và việc giải quyết hồ sơ tồn đọng nói riêng dù rằng việc này ngày càng khó khăn hơn.

Chúng ta tin tưởng rằng, với truyền thống uống nước nhớ nguồn, tinh thần đền ơn đáp nghĩa, công tác chăm sóc người có công với cách mạng thời gian tới sẽ tiếp tục được các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và người dân hưởng ứng, tham gia tích cực để người có công với cách mạng có cuộc sống ngày càng đầy đủ, tốt đẹp hơn.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, trong suốt chiều dài lịch sử hào hùng của dân tộc ta, đặc biệt là trong các thời kỳ kháng chiến chống thực dân, đế quốc xâm lược, để bảo vệ sự toàn vẹn của lãnh thổ, giữ gìn độc lập dân tộc, mang lại tự do cho đất nước, hàng triệu người con ưu tú đã ngã xuống dưới mưa bom, bão đạn của kẻ thù, vĩnh viễn không được trở về với người thân, với gia đình và quê hương.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các thương binh, bệnh binh, thân nhân các gia đình liệt sỹ và những người có công với cách mạng đã cống hiến to lớn cho đất nước; đồng thời khẳng định, Đảng, Nhà nước và nhân dân mãi mãi khắc ghi công lao to lớn của các bậc cách mạng tiền bối, các anh hùng liệt sỹ, các thương binh và những người có công với nước.

Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Vĩnh Long Trần Văn Rón phát biểu tại buổi lễ

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, ghi nhận những công lao đóng góp to lớn đó, trong thời gian qua, Đảng, Nhà nước và nhân dân thường xuyên chăm lo đến công tác thương binh, liệt sỹ, người có công và thân nhân người có công với nước: hệ thống chính sách về người có công được ban hành, sửa đổi, bổ sung thường xuyên cho phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước và được đảm bảo thực hiện đồng bộ; các hoạt động đền ơn đáp nghĩa được triển khai sâu rộng trong cả nước. Qua đó, phần nào đã xoa dịu những nỗi đau, mất mát của những người ở lại, thể hiện được trách nhiệm, tinh thần "hiếu nghĩa, bác ái" của toàn dân tộc ta đối với những người đã hy sinh xương máu cho sự nghiệp đấu tranh bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Đảng, Nhà nước luôn chỉ đạo nhất quán chủ trương "Uống nước, nhớ nguồn", không để người có công nào không được hưởng chính sách của Đảng, Nhà nước và đã giao cho Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tập trung rà soát, xem xét, xác nhận người có công với cách mạng, đặc biệt là đối với các hồ sơ không còn giấy tờ gốc, những người giao nhiệm vụ và biết sự việc không còn nữa... Đây là một công việc rất khó khăn, phức tạp, đòi hỏi sự thận trọng và nêu cao vai trò trách nhiệm của đội ngũ cán bộ làm công tác thương binh, xã hội các cấp từ Trung ương tới địa phương.

Qua 3 năm triển khai theo quy trình giải quyết hồ sơ tồn đọng xác nhận người có công, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội với nỗ lực rất cao đã phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương triển khai giải quyết hồ sơ tồn đọng với những cách làm sáng tạo, thận trọng, chặt chẽ, công khai, minh bạch, đến nay đã xác nhận được gần 2.000 liệt sỹ, trên 2.600 thương binh và người hưởng chính sách như thương binh, trong đó nhiều trường hợp đã hy sinh cách đây 70 - 80 năm.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trao Bằng Tổ quốc ghi công cho các thân nhân gia đình liệt sĩ

Trong số 468 liệt sỹ được Nhà nước trao Bằng Tổ quốc ghi công dịp này, có phần lớn các liệt sỹ được xác nhận thuộc thời kỳ kháng chiến chống Pháp: là những bộ đội, đội viên du kích chống càn hoặc những trường hợp hoạt động cách mạng bị địch bắt, tra tấn đến chết trong tù, những thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến và trong đó có những tín đồ tôn giáo yêu nước đã hy sinh thân mình vì sự nghiệp cách mạng.

“Đây là kết quả rất đáng biểu dương. Đảng, Nhà nước đánh giá cao vai trò của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan, địa phương, sự tham gia tích cực của nhân dân trong quá trình xác nhận, giải quyết hồ sơ tồn đọng. Đây là việc làm thực sự có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc và nhân văn. Đây cũng là trách nhiệm cao cả, nghĩa tình sâu nặng, là sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội, của các thế hệ người Việt Nam hiện nay đối với sự hy sinh của bao thế hệ cha, anh đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trao Bằng Tổ quốc ghi công cho các thân nhân liệt sĩ

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần tiếp tục phát huy các kết quả đã đạt được trong việc xác nhận hồ sơ tồn đọng trong ba năm qua; tiếp tục làm công tác này trong thời gian sắp tới. Chủ tịch Quốc hội đề nghị xác nhận đến đâu sẽ công bố cho thân nhân gia đình biết đến đó, không để sự chờ đợi của gia đình kéo dài thêm. Việc công bố chung sẽ được tổ chức long trọng trong các ngày lễ lớn của dân tộc.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tập trung nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng và hệ thống chính sách đối với người có công để góp phần thực hiện ngày càng tốt hơn các chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước, nhằm bù đắp được phần nào những đau thương, mất mát của người có công và thân nhân người có công; đồng thời thực hiện được mục tiêu trong Chỉ thị số 14-CT/TW ngày 19/7/2017 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của đảng đối với công tác người có công với cách mạng đã đề ra: "phấn đấu đến năm 2020, 100% gia đình người có công với cách mạng có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của cộng đồng dân cư nơi cư trú".

Chủ tịch Quốc hội chúc các thương binh, bệnh binh và thân nhân các gia đình liệt sỹ, những người có công với cách mạng luôn mạnh khỏe, hạnh phúc, tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, đạt nhiều thành tích hơn nữa, trở thành những tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Chủ tịch Quốc hội mong rằng mỗi người, mỗi Bộ, mỗi ngành, mỗi địa phương bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, tích cực tham gia có trách nhiệm đối với công tác người có công và phong trào "Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sỹ và người có công với cách mạng", coi đây là trách nhiệm, tình cảm, vinh dự của chúng ta để tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã có công lao đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dâng hương lên các Anh hùng liệt sĩ tại nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Vĩnh Long

Sáng cùng ngày, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; lãnh đạo các Ủy ban của Quốc hội, đại diện Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp nhân dân tỉnh Vĩnh Long đã tới đặt vòng hoa, dâng hương trước Tượng đài Liệt sỹ; thắp hương, viếng mộ các liệt sỹ tại Nghĩa trang Liệt sỹ tỉnh Vĩnh Long; Thăm và tặng quà gia đình mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Diệu, sinh năm 1932; gia đình bà Huỳnh Thị Hạnh, thương binh 1/4; bà Võ Ngọc Thoại, sinh năm 1950, thương binh tại tỉnh Vĩnh Long.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam dâng hương lên các anh hùng liệt sĩ tại nghĩa trang tỉnh Vĩnh Long

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung dâng hương tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ  tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Vĩnh Long

Hoàng Cảnh