Việc mua bán, sử dụng ma túy tổng hợp ngày càng phức tạp. Số người nghiện ma túy đang trẻ hóa, theo thống kê, gần 80% người nghiện ma túy ở độ tuổi dưới 35 và sử dụng hơn 200 loại ma túy tổng hợp. Điều đáng nói là hiện Việt Nam và thế giới chưa có thuốc đặc trị. Phác đồ điều trị ma túy được áp dụng trước đây là Methadone không có tác dụng điều trị với ma túy tổng hợp, vì thế sự can thiệp về y tế kém hiệu quả.

Theo các chuyên gia, trước mắt khi chưa có thuốc đặc trị thì chúng ta phải triển khai các biện pháp quản lý chặt người nghiện tại cộng đồng và hỗ trợ tâm lý cho bệnh nhân.

Vừa qua, tại một hội thảo, những thành viên của mạng lưới người sử dụng ma túy tại Việt Nam đã thẳng thắn trao đổi về những tác hại của ma túy đá hiện nay với các bác sỹ, tình nguyện viên quốc tế. Những hiện tượng chấn động dư luận gần đây vì ảo giác do sử dụng ma túy đá như có hành vi tra tấn bạo lực với trẻ con hoặc với tự bản thân, tự chặt chân, đu cây giữa đường hoặc không kiểm soát được hành vi giết người.

Theo bác sỹ Oliver Phan, chuyên gia về nghiện và thanh thiếu niên thuộc Tổ chức Chữ thập đỏ Pháp, đối tượng sử dụng ma túy đá hiện nay, phần lớn là thanh thiếu niên, các em dùng ma túy đá khi mà bản thân cũng không biết thứ ma túy mà mình đang dùng, chỉ đơn giản là các em muốn được vui vẻ, mà không có suy nghĩ nào khác. Bên cạnh đó, có những em thiếu niên sử dụng ma túy đá khi gặp khó khăn trong gia đình, trường lớp hoặc là nơi làm việc. Các em sử dụng là muốn nhờ nó để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Các chuyên gia và các bác sĩ nhận định, chất kích thích tác động tổng thể tới sức khỏe con người, từ việc tạo cảm giác hưng phần tức thì, đến việc tăng nhịp tim, huyết áp, hô hấp cho tới những hậu quả lâu dài như hoảng loạn, biến đổi tính tình, trầm cảm, hoang tưởng và ảo giác. Các tổ chức y tế thế giới đánh giá, các bệnh nhân nghiện ma túy tổng hợp chiếm phần lớn các ca nhiễm HIV mới. Hiện còn nhiều khoảng trống trong can thiệp giảm hại, điều trị cho nhóm người nghiện trẻ tuổi.

Theo bà Đặng Thị Minh Thư thuộc Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI), từ trước đến giờ, số thanh thiếu niên sử dụng ma túy rất nhiều. Chẳng qua là chúng ta chưa tiếp cận đến nhóm tuổi đấy để biết rằng vấn đề của các em là gì, tại sao các em lại sử dụng ma túy sớm như thế, chúng ta chưa tìm được nguyên nhân, lý do là gì để chúng ta tiếp cận. Vì thế, chúng ta cần chủ động tiếp cận đến các em, vì thông thường các em sẽ không tìm kiếm sự giúp đỡ. Những lời tư vấn và khuyến khích đúng lúc để các em nhận thức, vượt qua được giai đoạn này.

Thực tế hiện nay, không có thuốc điều trị sẵn có, trong khi đó xã hội lại gia tăng số người buôn bán, gia tăng số người rối loạn do sử dụng ma túy tổng hợp, chương trình điều trị chưa hiệu quả, tỉ lệ tái phát cao, nhiều thách thức với các quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Nhiều quốc gia trên thế giới đang tìm cách trì hoãn độ tuổi sử dung ma túy trong người trẻ. Trong đó có những giải pháp về truyền thông đưa thông tin vào trường học, để các em không tiếp cận với những chat gây nghiện này.

Sắp tới, Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Công an, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có đánh giá tổng thể hơn để có biện pháp triển khai phát hiện và điều trị nghiện ma túy tổng hợp.