Pháp luật
Hỏi - Đáp về kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất
02:50 PM 28/11/2019
(LĐXH) - Để giúp quý độc giả tìm hiểu thêm những thông tin cơ bản của các quy định của pháp luật về kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất, Tạp chí Lao động và Xã hội phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội thông tin, giải đáp những thắc mắc về các quy định trong áp dụng xử lý kỷ luật khi người lao động vi phạm các qui định của pháp luật và nội quy của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.
Hỏi: Công ty chúng tôi hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực dệt may với hàng nghìn lao động. Hàng tháng, ở doanh nghiệp đều xảy ra tình trạng công nhân tự ý bỏ việc. Vậy, Công ty có thể ban hành quyết định chấm dứt hợp đồng lao động do người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không tổ chức xử lý sa thải người lao động được không?
Hàng tháng, Công ty có khoảng 20 trường hợp người lao động vi phạm nội quy, bị xử lý kỷ luật khiển trách. Với hình thức xử lý kỷ luật này, Công ty có thể không tổ chức họp xử lý kỷ luật mà chỉ lấy ý kiến bằng văn bản của Ban Chấp hành công đoàn và người lao động có được không?
Ở Công ty chúng tôi còn có trường hợp người lao động có đơn xin thôi việc, nêu rõ thời điểm nghỉ việc. Tuy nhiên, sau đó người lao động lại nghỉ việc trước thời điểm nêu trong đơn. Vậy, những trường hợp này Công ty có được áp dụng Điều 43 Bộ luật Lao động về nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật để yêu cầu người lao động bồi thường không?
Phan Thanh Lê (Đông Anh, Hà Nội)
Trả lời: Theo quy định tại Khoản 3, Điều 126 của Bộ luật Lao động, người lao động tự ý bỏ việc 5 ngày cộng dồn trong 1 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 1 năm mà không có lý do chính đáng thì bị xử lý kỷ luật sa thải. Các trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm: thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.
Theo quy định tại Điểm 2, Khoản 12, Điều 1 Nghị định số 148/2018/NĐ-CP ngày 24/10/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12/1/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ luật Lao động thì trường hợp người sử dụng lao động phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật lao động sau thời điểm hành vi vi phạm đã xảy ra, có đủ căn cứ chứng minh được lỗi của người lao động và trong thời hiệu xử lý kỷ luật thì thực hiện như sau:
– Người sử dụng lao động thông báo nội dung, thời gian, địa điểm cuộc họp xử lý kỷ luật lao động đến thành phần tham dự quy định tại Điểm b, c; Khoản 1, Điều 123 của Bộ luật Lao động, bảo đảm các thành phần này nhận được thông báo trước khi diễn ra cuộc họp và tiến hành cuộc họp xử lý kỷ luật lao động khi có sự tham gia của các thành phần thông báo.
– Khi nhận được thông báo của người sử dụng lao động, trong thời hạn tối đa 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo, thành phần tham dự quy định tại Điểm b, c; Khoản 1, Điều 123 của Bộ luật Lao động phải xác nhận tham dự cuộc họp. Trường hợp không tham dự phải thông báo cho người sử dụng lao động và nêu rõ lý do. Trường hợp một trong các thành phần quy định tại Điểm b, c; Khoản 1, Điều 123 của Bộ luật Lao động không xác nhận tham dự cuộc họp, hoặc nêu lý do không chính đáng, hoặc đã xác nhận tham dự nhưng không đến họp thì người sử dụng lao động vẫn tiến hành xử lý kỷ luật lao động.
Căn cứ các quy định nêu trên, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề nghị Công ty thực hiện xử lý kỷ luật người lao động vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.
Về xác định trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật
Đối với việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, theo quy định tại Điều 41 Bộ luật Lao động, các trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật là các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động không đúng quy định tại Điều 37, 38 và 39 của Bộ luật Lao động.
Tại Điều 37 Bộ luật Lao động quy định, khi người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động phải báo cho người sử dụng lao động biết trước, thời hạn báo trước căn cứ vào lý do và loại hợp đồng lao động mà người lao động đã ký kết với người sử dụng lao động.
Đề nghị Công ty căn cứ các quy định nêu trên và loại hợp đồng lao động đã ký kết với người lao động để xác định trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật của người lao động.
Về tổ chức cuộc họp xử lý kỷ luật
Doanh nghiệp có trách nhiệm tổ chức cuộc họp xử lý kỷ luật lao động theo quy định tại Khoản 12 Điều 1 Nghị định số 148 ngày 24/10/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12/1/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ luật Lao động./.