Giáo dục - Nghề nghiệp
Gắn kết giáo dục nghề nghiệp với phát triển thị trường lao động ở Hà Nội
10:47 AM 10/01/2021
(LĐXH)- Trước xu thế nhu cầu nhân lực chất lượng cao ngày càng lớn, nhiều năm qua, thành phố Hà Nội đã triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp gắn kết giáo dục nghề nghiệp (GDNN) với doanh nghiệp và thị trường lao động.
Theo báo cáo của Sở Lao động – TBXH Hà Nội, đến thời điểm hiện tại, hệ thống cơ sở GDNN, cơ sở hoạt động GDNN trên địa bàn thành phố có bước phát triển mạnh và đa dạng về loại hình, trình độ đào tạo và mô hình hoạt động với 362 đơn vị, trong đó: công lập có 122 đơn vị (chiểm 33,7%) và ngoài công lập có 240 đơn vị (chiếm 66,3%) tổng số cơ sở GDNN. Trong năm 2020, các cơ sở đã tuyển sinh được 215.000 lượt người (đạt 102,4% kế hoạch), gồm: 18.000 trình độ cao đẳng, 23.000 trung cấp, sơ cấp và dưới 3 tháng là 174.000 người.
Nhiều doanh nghiệp đã và đang đồng hành cùng các cơ sở GDNN ngay từ khâu đào tạo
Năm 2020, toàn thành phố giải quyết việc làm cho 180.578/156.000 lao động, đạt 116% kế hoạch. Đưa 2.571/3.500 người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Giải quyết việc làm cho 7.400 lao động qua hình thức đào tạo nghề cho lao động nông thôn; 13.930 lao động được tuyển dụng thông qua hệ thống sàn giao dịch việc làm; tự tạo việc làm qua báo cáo kết quả tư vấn, giới thiệu việc làm của các doanh nghiệp đối với 114.840 lao động.
Đến nay, hầu hết các cơ sở có hoạt động GDNN đều có hợp tác với doanh nghiệp với nhiều nội dung, hình thức phối hợp đa dạng. Cụ thể, trong năm 2020, các doanh nghiệp đã tiếp nhận 52.126 học sinh, sinh viên đến thực hành, thực tập; hỗ trợ tham gia xây dựng, chỉnh sửa 422 bộ chương trình, giáo trình đào tạo ở các trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp; tham gia vào đào tạo, hướng dẫn thực tập đối với 629 lượt nghề; có 229 doanh nghiệp đặt hàng đào tạo với 12.320 người; tuyển dụng 16.177 học sinh, sinh viên vào làm việc ngay sau khi tốt nghiệp. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng đã hỗ trợ trang thiết bị, nguyên nhiên vật liệu đào tạo cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với kinh phí hơn 8,143 tỷ đồng.
Ông Phạm Xuân Khánh, Phụ trách Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội cho biết: Hiện nhà trường có những chương trình gắn kết với doanh nghiệp trong và ngoài nước để bảo đảm đầu ra cho sinh viên. Đặc biệt có những doanh nghiệp lớn như Hanwha đang gắn kết với nhà trường để đào tạo 800 kỹ sư thực hành, sẵn sàng trả toàn bộ học phí cho học viên được tuyển chọn và ký hợp đồng ngay từ khi tuyển sinh. Vì vậy, việc phối hợp đào tạo giữa nhà trường với doanh nghiệp cũng cần sự phối hợp một cách cởi mở và cầu thị để phù hợp với yêu cầu của cả hai bên để đào tạo đúng chuẩn, đúng xu hướng thị trường lao động và nhu cầu doanh nghiệp.
Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội Đồng Văn Ngọc thông tin: Năm 2020 có quá nhiều biến động do ảnh hưởng của dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu, tác động tiêu cực đến nền kinh tế đất nước, đặc biệt là thị trường việc làm, GDNN. Tuy nhiên, Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội đã tận dụng tối đa các cơ hội để nhanh chóng chuyển đổi số nhà trường, thay đổi cách tiếp cận để phù hợp với bối cảnh mới. Việc nghiêm túc thực hiện kiểm định chất lượng đã giúp nhà trường tiếp tục thu hút được sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn; nâng tổng mức đầu tư của trường trong năm lên gần 20 tỷ đồng.
Doanh nghiệp trao tặng động cơ ô tô cho Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội 
Được biết, riêng năm 2020, Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội đã được Công ty ô tô TOYOTA Việt Nam tài trợ toàn bộ các trang thiết bị, dụng cụ kỹ thuật, gồm: 1 xe ô tô landcruiser, 1 xe ô tô vios, 2 vỏ xe (body) (1 của Fortuner, 1 của camry)... kèm theo chương trình đào tạo, đào tạo giảng viên của nhà trường đạt tiêu chuẩn của Công ty TOYOTA tổng gia trị trên 1,9 tỷ đồng. Công ty TNHH Sản xuất và kinh doanh Vinfast đã chuyển tặng cho nhà trường 3 động cơ ô tô để nhà trường đào tạo cho các sinh viên nhằm đảm bảo chất lượng trong giai đoạn 1 sinh viên học tập tại nhà trường… Ngoài ra, nhà trường cũng đang hợp tác với Công ty TNHH Denso Việt Nam, Công ty TNHH LG Display Việt Nam, Tập đoàn Khoa học kỹ thuật Hồng Hải, Công ty TNHH Hạ tầng viễn thông miền Bắc. Công ty Cổ phần Việt Chuẩn, Công ty IIG Việt Nam, Công ty Cổ phần thiết bị công nghệ Tân Phát, Công ty Samsung Việt Nam...
Còn tại Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội, việc “bắt tay” cùng doanh nghiệp không phải là câu chuyện mới, nhưng thực hiện hiệu quả việc gắn kết giữa cơ sở GDNN với doanh nghiệp, từ công tác tuyển sinh, đào tạo, thực tập đào tạo, thực hành sản xuất, đến tuyển dụng và sử dụng lao động... được kỳ vọng sẽ đem lại sự đột phá mới trong GDNN. Nắm bắt được xu thế đào tạo gắn với thị trường, nhà trường đã nghiên cứu và áp dụng mô hình "đào tạo kép" phối hợp chặt chẽ giữa đào tạo tại trường và đào tạo tại doanh nghiệp, thường xuyên mời các chuyên gia từ doanh nghiệp đến trường để chia sẻ kinh nghiệp nghề nghiệp cập nhật cho giáo viên và sinh viên các kỹ năng mới, công nghệ mới…
Hiện tại, Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội đã xây dựng được mối quan hệ với 300 doanh nghiệp, gắn kết giữa đào tạo với thị trường lao động thông qua việc ký kết hợp tác với các doanh nghiệp trong việc tuyển sinh, tổ chức đào tạo và giải quyết việc làm cho học sinh, sinh viên sau tốt nghiệp. Nhiều doanh nghiệp chủ động tham dự lễ tốt nghiệp để ký kết hợp đồng tuyển dụng trực tiếp với học sinh, sinh viên tốt nghiệp. Nhà trường cũng định kỳ tổ chức ngày hội giới thiệu việc làm cho học sinh, sinh viên. Tính trung bình, tỷ lệ học sinh, sinh viên tốt nghiệp trình độ cao đẳng, trung cấp có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp đạt khoảng 85%, trong đó tỷ lệ sinh viên cao đẳng ra trường có việc làm đạt 87%, trung cấp đạt 82%. Mức lương khởi điểm bình quân của sinh viên cao đẳng sau khi tốt nghiệp đạt 6,0 triệu đồng/tháng, học sinh trung cấp sau khi tốt nghiệp đạt 5,5 triệu đồng/tháng. Một số ngành, nghề có mức lương khá cao, có những nghề ở một số trường sinh viên tốt nghiệp ra trường có mức lương lên đến 10 - 15 triệu đồng/tháng.
Ký kết hợp tác giữa Trường Cao đẳng nghề Kỹ thuật công nghệ Đông Anh với các doanh nghiệp
Định hướng về công tác đào tạo nghề gắn với dạy nghề trên địa bàn thành phố, Phó Giám đốc Sở Lao động - TBXH Nguyễn Thanh Nhàn, trao đổi: Hà Nội đã đề xuất một số giải pháp như: Thúc đẩy gắn kết đào tạo nghề với doanh nghiệp để giải quyết việc làm. Tăng cường tuyên truyền để các doanh nghiệp thấy được lợi ích của việc gắn kết, huy động sự vào cuộc của các tổ chức chính trị xã hội trong công tác tuyên truyền để làm rõ các lợi ích cũng như sự ảnh hưởng tích cực từ việc cộng tác giữa cơ sở GDNN với doanh nghiệp đối với chất lượng lao động qua đào tạo cũng như giải quyết việc làm cho người học sau đào tạo. Đồng thời, xây dựng mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường với doanh nghiệp với những chính sách phù hợp để khuyến khích phát triển mối quan hệ hợp tác này, như chính sách đối với nhà trường, với doanh nghiệp, với công nhân kỹ thuật, kỹ sư của doanh nghiệp tham gia giảng dạy, với người học khi học tập ở doanh nghiệp...
Thành lập doanh nghiệp trong nhà trường theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 31/10/2012, Hội nghị Trung ương 6 khóa XI và Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 844/QĐ-TTg nhằm giúp cơ sở GDNN thực hiện thành công cơ chế tự chủ theo Nghị định số 16/2015/NĐ-CP.
Xây dựng hệ thống thông tin về thị trường lao động một cách chính xác khoa học và đầy đủ nhằm gắn kết đào tạo và sử dụng lao động, dự báo sự thay đổi của thị trường lao động… để các cơ sở có hoạt động GDNN có được số liệu tổng quan về nhu cầu của doanh nghiệp trước mắt và lâu dài. Áp dụng công nghệ để xây dựng hệ thống kết nối cung và cầu đào tạo trong toàn hệ thống (nhà trường - doanh nghiệp - học sinh, sinh viên) để giải quyết được cung - cầu lao động…
Đối với các cơ sở GDNN, đổi mới chương trình đào tạo, hướng đến nhu cầu thực tế của các doanh nghiệp, tăng cường thực hành, đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng mềm. Đa dạng hóa hình thức, nội dung phối hợp giữa nhà trường với doanh nghiệp như: ký kết các hợp đồng đào tạo; phối hợp với các doanh nghiệp tổ chức cho người học thực tập sản xuất, thực tập tốt nghiệp tại doanh nghiệp; hoàn thiện chuẩn đầu ra để đổi mới chương trình đào tạo; phối hợp với doanh nghiệp đánh giá và xếp loại người học; mời đội ngũ kỹ thuật viên có chuyên môn tốt và chuyên gia nước ngoài tham gia giảng dạy tại nhà trường hoặc tại địa điểm thực tập. Bố trí sắp xếp máy móc, trang thiết bị thành một hệ thống kết nối thông qua internet, robots thành một nhà máy 4.0 hoạt động như một doanh nghiệp để có thể vừa tổ chức đào tạo, vừa nghiên cứu và sản xuất sản phẩm khoa học công nghệ và thương mại hoá. Khai thác cán bộ, đội ngũ chuyên gia trong doanh nghiệp tham gia vào quá trình xây dựng chương trình, tổ chức đào tạo, đánh giá, công nhận kỹ năng cho người lao động. Gắn chặt vai trò, trách nhiệm của doanh nghiệp từ khâu xác định yêu cầu ra đề thi gắn với vị trí việc làm, năng lực tự chủ, tự chịu trách nhiệm đến kiến thức, kỹ năng cần đưa vào đề thi, kiểm tra.
Đẩy mạnh kết nối cung - cầu lao động thông qua việc tổ chức các phiên được tổ chức theo hướng sàn Trung tâm, sàn vệ tinh và điểm vệ tinh. Tăng cường thông tin về thị trường lao động, hỗ trợ lao động đăng tin tìm việc làm, hỗ trợ doanh nghiệp đăng tin tuyển dụng thông qua website: vieclamhanoi.net; tổ chức phát hành Bản tin dự báo thị trường lao động.../.

Chí Tâm