Lao động
Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu: Xu hướng tất yếu và cần có lộ trình phù hợp
08:28 AM 13/06/2019
(LĐXH)- Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV, chiều ngày 12/6, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi).
Tăng tuổi nghỉ hưu là cần thiết
Sau khi lắng nghe ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội, thay mặt Ban soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Lao động – TBXH Đào Ngọc Dung, khẳng định: Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là xu hướng tất yếu và cũng là yêu cầu thực sự cần thiết của Việt Nam hiện nay. Bàn về độ tuổi nghỉ hưu chưa bao giờ dễ dàng, hầu như các nước đều gặp phải khó khăn. Tuy nhiên, như Nghị quyết số 28/NQ-TƯ đã đề ra, Ban soạn thảo sẽ lắng nghe và điều chỉnh phù hợp với nhóm lao động ngành nghề đặc thù... Cụ thể, điều chỉnh tuổi nghỉ hưu sẽ phân làm 3 nhóm: Nhóm thứ nhất, tuổi nghỉ hưu đối với lao động trong điều kiện bình thường; Nhóm thứ hai là nhóm ngành nghề lĩnh vực độc hại, nặng nhọc, suy giảm. Vùng sâu vùng xa có phụ cấp 0,7 thì có quy định cụ thể bằng văn bản dưới luật; Nhóm thứ 3 là nhóm nghỉ hưu muộn hơn...
Quanh cảnh đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường 
Đặc biệt, liên quan đến vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, các căn cứ, phương án Chính phủ đưa ra vừa bảo đảm quyền, đồng thời thể hiện trách nhiệm của người lao động, có tính đến các điều kiện, tính chất lao động và các yếu tố khác. Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu không phải vấn đề mới và được bàn thảo nhiều khi sửa đổi Bộ luật Lao động 2012, trong quá trình đóng góp ý kiến cho Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, Luật Cán bộ, công chức…
Nhấn mạnh việc tăng tuổi nghỉ hưu là cần thiết, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Bắc Giang) nêu ra những căn cứ, cơ sở cho đề xuất này. Theo đại biểu, tuổi nghỉ hưu hiện tại đã được quy định cách đây gần 60 năm, đến nay các điều kiện về kinh tế - xã hội, điều kiện lao động, sức khỏe, tuổi thọ bình quân, yêu cầu về phát triển đất nước đều thay đổi rất nhiều... Vì vậy, việc tăng tuổi nghỉ hưu đã chín muồi. Bên cạnh đó, cách đây 15 năm, lực lượng lao động tăng khoảng 1,2 triệu người/năm nhưng đến nay chỉ còn khoảng 400.000 người/năm và dự báo 15 năm tới Việt Nam chỉ tăng khoảng 200.000 lao động/năm. Như vậy, trong tương lai sẽ thiếu lao động.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải trình các ý kiến của đại biểu Quốc hội
“Đối với nữ, việc tăng tuổi nghỉ hưu đồng nghĩa với việc tăng số năm đóng BHXH, chắc chắn lương hưu của lao động nữ sẽ được cải thiện tốt hơn. Thực tế, theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, lương hưu trung bình của lao động nữ chỉ chiếm 84% so với lao động nam. Chính vì vậy, tăng tuổi nghỉ hưu sẽ tác động tích cực đến việc phát triển sự nghiệp cũng như sự tiến bộ của phụ nữ; tăng cơ hội trong đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm, bồi dưỡng đối tượng này. Hiện nay, các quy định về độ tuổi tham gia đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm phụ nữ đều sớm hơn nam giới 5 năm. Trong khi đó, phụ nữ mất từ 5 - 8 năm sinh con, nuôi con nhỏ nên sau 35 tuổi phụ nữ mới có điều kiện tập trung cho công việc, phát triển sự nghiệp. Thời gian qua có nhiều ví dụ cho thấy phụ nữ chịu thiệt thòi trong thăng tiến do giới hạn quy định độ tuổi nghỉ hưu” - đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, phân tích.
Tiếp tục lắng nghe và tiếp thu các ý kiến
Giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường chiều ngày 12/6 về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Lao động - TBXH Đào Ngọc Dung, cho biết: Các ý kiến hôm nay cùng với 170 ý kiến tại thảo luận tổ trước đó, trực tiếp Bộ trưởng và Ban soạn thảo đã đọc, nghiên cứu tới 4 lần để tiếp thu các ý kiến với tinh thần lắng nghe, cầu thị cao độ. Bộ luật sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu ý kiến đại biểu, bám sát các mục tiêu quan điểm, đặc biệt là 2 nhóm tiêu chuẩn lao động và quan hệ lao động để thể chế trong luật.
Cụ thể, về mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ tối đa, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, khẳng định: Đây là nhu cầu có thực của doanh nghiệp và một bộ phận người lao động. Đề xuất của Chính phủ tăng mức tối đa 300h - 400h chỉ áp dụng cho một số rất ít ngành nghề, và chỉ ở những thời điểm nhất định. Không áp dụng tăng giờ làm thêm đối với khu vực công. Cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu các phương án, nhất là với ý kiến của một số đại biểu liên quan đến thỏa thuận, lũy tiến… nhằm đảm bảo quyền của người lao động, đồng thời cũng đảm bảo để các doanh nghiệp phát triển bền vững.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Ban soạn thảo tiếp tục lắng nghe và tiếp thu các ý kiến
với tinh thần cầu thị cao độ, trong đó có ý kiến của các đại biểu Quốc hội
Đối với vấn đề mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa, nhiều ý kiến tán thành với đề xuất của Chính phủ nên mở rộng khung thỏa thuận này lên 400 giờ/năm. Trong đó, đại biểu Trương Thị Bích Hạnh (Bình Dương), cho rằng: Nhu cầu làm thêm giờ là có thực từ hai phía, từ phía lao động, người sử dụng lao động. Trong các doanh nghiệp sản xuất, gia công hàng xuất khẩu (như may mặc, giày da, chế biến gỗ và một số ngành khác) nên phụ thuộc đơn hàng, cần sự linh hoạt trong bố trí sản xuất và có sự thiếu hụt tạm thời về lao động. Ở khu vực này, người lao động có mức tiền lương thấp do là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo, chủ yếu doanh nghiệp tự đào tạo trong quá trình làm việc. Tiền lương trả cho người lao động cao hơn mức lương tối thiểu vùng không đáng kể, trong khi đó, mức lương tối thiểu vùng cũng chưa thật sự đáp ứng nhu cầu sống của người lao động và gia đình họ. Tiền lương không đủ sống là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng người lao động muốn làm và phải làm thêm giờ để đảm bảo cuộc sống đồng thời dành một phần tích lũy khi còn trẻ.
Đại biểu Trương Thị Bích Hạnh nhấn mạnh, việc mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ cần được đặt trong mối tương quan thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, hướng đến mục tiêu bảo vệ quyền lợi cho người lao động, tăng cường trách nhiệm quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này…
Riêng về ngày 27/7, lấy làm một ngày nghỉ lễ trong năm, cũng với tinh thần cầu thị cao, rất thẳng thắn, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, cho rằng: Mặc dù trong dự thảo đề cập, nêu rõ ý nghĩa tính nhân văn, nhưng qua ý kiến của đại biểu Quốc hội phát biểu hôm nay, Ban soạn thảo tiếp thu, lắng nghe và cho biết “Chính phủ chính thức xin rút nội dung này ra khỏi dự thảo Bộ luật".
Đối với các nội dung khác và toàn văn dự thảo Bộ luật Lao động, Bộ trưởng, khẳng định: Sẽ tiếp tục lắng nghe, lấy ý kiến sâu rộng các đối tượng xã hội, tiếp tục phối hợp với Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội nghiên cứu kỹ lưỡng, chặt chẽ, thấu đáo, khoa học để lựa chọn những phương án tốt nhất trình Quốc hội xem xét.

Chí Tâm (tổng hợp)